Twój przewodnik - po świecie dializ

 

15-01-2013

Badanie przetoki tętniczo-żylnej

Przetoka tętniczo-żylna powstaje z bezpośredniego połączenia ze sobą tętnicy i żyły. Taka konsolidacja może mieć postać wrodzoną lub też powstać na skutek urazu. Najczęściej jednak spotyka się połączenia wykonywane chirurgicznie, z wykorzystaniem naczyń krwionośnych chorego, zazwyczaj między tętnicą promieniową a żyłą odpromieniową w dystalnym odcinku przedramienia. W przypadku, gdy przetoki nie da się wytworzyć z naczyń własnych pacjenta, połączenie uzyskuje się przy pomocy tworzyw sztucznych. W medycynie stosuje się pomost z materiału syntetycznego (politetrafluoroetylenu).

 

Istnieją trzy podstawowe sposoby, za pomocą których tworzy się stały dostęp do naczyń krwionośnych chorego: przetoka tętniczo-żylna z naczyń własnych pacjenta, tętniczo-żylna proteza naczyniowa (tzw. graft) oraz centralny cewnik żylny. Przetoka to najczęściej stosowany rodzaj dostępu naczyniowego, dzięki któremu możliwa jest np. hemodializa, pomocna w leczeniu niewydolności nerek. Za pomocą przetoki tętniczo-żylnej możliwe jest pobranie krwi z organizmu chorego, przefiltrowanie jej przez dializator, w którym zostanie oczyszczona, a następnie wpompowana z powrotem do ciała osoby dializowanej.

 

Przed założeniem przetoki tętniczo-żylnej, konieczne jest zachowanie pewnych procedur przygotowawczych. Przede wszystkim wymagana jest pisemna zgoda chorego na przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Również, by zadbać o zdrowie pacjenta, zalecane jest wcześniejsze zaszczepienie chorego przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Konieczne jest także oznaczenie grupy krwi i parametrów krzepnięcia, czyli czas protrombinowy, czas kaolinowo-kefalinowy, stężenie fibrynogenu oraz liczba płytek. Ponadto potrzebne jest również, oznaczenie parametrów morfologii krwi. Kończyna, w której ma zostać założona przetoka, nie powinna być nakłuwana w celu pobierania krwi, a także podawania leków. Lekarz prowadzący może również zlecić dopplerowskie badanie ultrasonograficzne.

 

Oczywiście nie każda osoba może być poddana zabiegowi, który ma na celu wygenerowanie przetoki tętniczo-żylnej. Przeciwwskazania do założenia takiego połączenia dotyczą przede wszystkim osób z ciężką niewydolnością krążeniową, znaczną otyłością kończyn górnych, a także posiadających zwężenie w odpływie żylnym z kończyn. Zabieg jest wykonywany przy miejscowym znieczuleniu przewodowym lub znieczuleniu ogólnym w asyście anestezjologa. Sam zabieg polega  na wypreparowaniu, a następnie na zespoleniu naczyń krwionośnych ze sobą w sposób naturalny lub za pomocą sztucznej protezy czy też żyły pobranej z uda pacjenta. Czas, jaki musi minąć od założenia przetoki do rozpoczęcia dializ, wynosi 3-6 tygodni. W tym okresie, połączenie takie dokonuje tzw. „dojrzewania” - żyły przyjmujące arterializowaną krew, ulegają poszerzeniu, a ich ściany zrastają się.

 

Status of arteriovenous fistula (umiejscowienie przetoki tętniczo-żylnej) powinno być dość głębokie tak, aby skóra nie ulegała ciągłym uszkodzeniom, ale na tyle płytko, by posiadała łatwy dostęp do nakłucia. Bardzo ważna, w przypadku takiego połączenia naczyń, jest szybkość przepływu krwi. Powinna ona być na takim poziomie, aby pozwalała na wydajną dializę, a jednocześnie zbyt mocno nie obciążała serca. Maksymalna prędkość przepływu krwi w tętnicy ramiennej z przetoką wynosi około 1,3 m/s. W miejscu połączenia protezy naczyniowej z tętnicą, prędkość przepływu krwi w sposób niewielki zwiększa się, a wartość maksymalna wynosi od około 0,3 do 1 m/s. Szacunkowy, prawidłowy przepływ krwi w tętnicy ramiennej po stronie przetoki wynosi około 350 ml/min.

 

Połączenie dializacyjne powinno podlegać specjalnej pielęgnacji i ochronie. Osoba posiadająca spojenie tętniczo-żylne, musi dostosować tryb życia do nowych wymagań, jakie niesie ze sobą tego typu zespolenie. Podstawową sprawą jest samodzielne i codzienne badanie przetoki tętniczo żylnej. Takie badanie powinno polegać, na przyłożeniu palców do przetoki i wyczuciu tętnienia krwi na całej długości połączenia tętniczo-żylnego. Prawidłowe działanie przetoki, charakteryzuje się wyczuwalnym, wyrażnym szmerem tętnienia, przeważnie w jednym, konkretnym miejscu. Sprawdzanie połączenia naczyniowego, jest czynnością dość prostą, zajmującą niewielką ilość czasu, a mogącą zapobiec nieprzyjemnym komplikacjom. Badanie przetoki tętniczo-żylnej, powinno być wykonywane co najmniej kilka razy dziennie, o każdej porze dnia. W przypadku, gdy pacjent podczas oględzin stwierdzi, że występuje brak tętnienia przetoki lub zauważy zaczerwienienia albo zgrubienia na skórze, wtedy niezwłocznie trzeba udać się do lekarza specjalisty. Najczęstszą przyczyną nieprawidłowego funkcjonowania połączenia tętniczo-żylnego jest zakrzepica, wywołana niedostatecznym napływem krwi tętniczej lub niewystarczającym odpływem krwi żylnej. Należy także pamiętać, by przed zaśnięciem, ułożyć tak rękę z przetoką, aby nie doprowadzić do ustania pracy połączenia tętniczo-żylnego, poprzez np. uciśnięcie. Niezwykle ważna jest również higiena całego ciała, a szczególnie okolic przetoki. Nie zaleca się także, noszenia przedmiotów w ręce z przetoką, ważących powyżej 3 kg.

 

Badanie specjalistyczne przetoki tętniczo-żylnej odbywa się za pomocą głowic linearnych o częstotliwości 5-10 Mhz. Naczynia krwionośne są oceniane na przekrojach poprzecznych i podłużnych oraz jest mierzona prędkość i przepływ w tętnicy zaopatrującej przetokę. Pomiaru dokonuje się wszędzie tam, gdzie morfologia naczyń wskazuje możliwość występowania zwężeń.

lista artykułów
Copyright © 2018. All rights reserved nefron
Polityka plików cookie